Vroeggeboorte
In Nederland worden elk jaar zo’n 12.000 baby’s te vroeg geboren. Bij een vroeggeboorte bevalt een zwangere (ruim) voor de uitgerekende datum. Dit is vaak een onzekere en spannende tijd.
Vroeggeboorte wordt ook wel prematuriteit genoemd. Een baby wordt een prematuur genoemd als hij geboren is voor de 37e zwangerschapsweek. Mogelijke oorzaken van een vroeggeboorte zijn:
- infectie bij moeder of kind
- breken van de vliezen
- meerlingzwangerschap
- bloedverlies als gevolg van een voorliggende placenta of loslatende placenta
- afwijkingen van de baarmoeder(mond)
- hoge bloeddruk bij de moeder of een eerdere vroeggeboorte.
Hoe jonger de baby is bij de geboorte, des te groter de kans dat de baby ondersteuning nodig heeft op verschillende gebieden.
Kenmerken van een premature baby uitklapper, klik om te openen
Gewicht
Het gewicht van een premature baby hangt af van het aantal zwangerschapsweken. Maar het kan ook zijn dat de baby minder goed gegroeid is in de baarmoeder en dus een relatief lager gewicht heeft passend bij de zwangerschapsduur. Hoe vroeger in de zwangerschap de baby geboren wordt, des te lager het gewicht. Alle baby’s kunnen na de geboorte ongeveer 10% van hun gewicht verliezen in de eerste paar dagen.
Huid en haar
Premature baby’s hebben nog weinig onderhuids vetweefsel. Dit vormt zich pas tijdens de laatste weken van de zwangerschap. De huid is vaak zeer dun en soms nog doorzichtig. Hierdoor zijn de onderliggende bloedvaten, spieren en vooral de ribben goed te zien. Door een relatief groot lichaamsoppervlak en de dunne huid is het voor uw baby moeilijker om zijn temperatuur op peil te houden. Daarom worden ze in een couveuse gelegd om hun warmte goed vast te kunnen vasthouden. Voor de 32e zwangerschapsweek hebben baby’s een fijn laagje donshaar op hun lijfje wat we lanugo noemen. Het bevindt zich vooral op rug, schouders, armen en voorhoofd. Vanaf de 32e zwangerschapsweek verdwijnt deze beharing geleidelijk.
Lichaam
Premature baby’s hebben een relatief groot hoofd ten opzichte van de rest van het lichaam. Bij jongens zijn de testes (balletjes) vaak nog niet helemaal ingedaald en bij meisjes zijn de kleine schaamlippen nog niet bedekt door de grote schaamlippen. De spierkracht moet zich nog verder ontwikkelen. Tussen de 32 en 36 weken neemt de spierkracht toe en worden bewegingen krachtiger en kan een baby bijvoorbeeld ook krachtiger huilen.
Gehoor
Een premature baby kan al horen vanaf 23-25 weken en is erg gevoelig voor harde geluiden. Uw baby vindt het dus prettig als u zachtjes met hem praat, en harde omgevingsgeluiden worden gedempt.
Ogen
Uw baby ziet alleen nog maar zwart/wit en alleen contouren. In het begin kan de baby kijken tot maximaal 20 cm afstand. Naarmate uw baby ouder wordt, zal ook de ontwikkeling van de ogen en de hersenen rijpen en kan hij steeds meer zien.
Maag-darmstelsel
Het maag-darmstelsel van een premature baby is volledig ontwikkeld, maar nog onrijp. De maag is klein en kan daarom maar kleine hoeveelheden voeding verteren. De eerste ontlasting is vaak nog donkergroen en wat taai. De zuig- en slikreflex zijn vóór de 34e zwangerschapsweek meestal nog niet helemaal ontwikkeld.
Vanaf de 33e-34e zwangerschapsweek leert de baby hoe de coördinatie verloopt van het ademen, zuigen en slikken.
Dagelijks wordt bekeken hoeveel voeding uw baby nodig heeft met behulp van het gewicht en groei. Ook de manier waarop voeding wordt gegeven wordt dagelijks besproken. Als uw baby in het begin nog niet zelf kan drinken, kan een slangetje naar de maag (maagsonde) of voeding via een infuus nodig zijn. Omdat premature baby’s nog weinig energievoorraad hebben, wordt de eerste periode na de geboorte regelmatig de bloedsuiker gemeten. Als de bloedsuiker te laag is, wordt vaak een infuus met glucose gegeven.
Longen
De longen van een premature baby zijn nog onrijp en dit hangt af van de zwangerschapsduur. De meeste baby’s jonger dan 30-34 weken hebben na de geboorte hulp nodig bij de ademhaling.
Ontwikkeling
De hersenen moeten nog groeien en uitrijpen en hierdoor zijn premature baby's bijvoorbeeld nog onrijp qua hun bewegingen en het voelen van zwaartekracht.
Gecorrigeerde leeftijd uitklapper, klik om te openen
Het is belangrijk om rekening te houden met de gecorrigeerde leeftijd bij te vroeg geboren baby’s omdat ook zij tijd nodig hebben om zich te kunnen ontwikkelingen en hun ontwikkeling soms anders verloopt dan die van voldragen baby’s.
Door de gecorrigeerde leeftijd te gebruiken kunnen zorgverleners de ontwikkeling van te vroeg geboren baby’s beoordelen op basis van de verwachte mijlpalen voor hun aangepaste leeftijd, in plaats van hun werkelijke leeftijd. Dit kan helpen om te bepalen of er bijzonderheden of vertragingen zijn in de ontwikkeling van de baby, of dat er mogelijk interventies nodig zijn. Denk hierbij vooral aan fysio therapie, prematuren voeding en voedingsadviezen.
Daarnaast kan het gebruiken van de gecorrigeerde leeftijd ouders helpen om realistische verwachtingen te hebben over de ontwikkeling van hun te vroeg geboren baby. Het kan ouders geruststellen als hun baby niet dezelfde mijlpalen bereikt als een voldragen baby van dezelfde leeftijd.
Mensen in uw omgeving weten niet altijd wat een gecorrigeerde leeftijd is. Wordt dus niet onzeker als iemand vraagt waarom uw baby nog niet lacht (“Hij is toch al 3 maanden?”). U kunt dan uitleggen dat hij eigenlijk (gecorrigeerd) pas 2 maanden oud is.